Proverbi
di vario genere
Acqua
davanti e venti darré.
Acqua
e focu un ci cogliri mprisa.
Acqua
passata un macina mulini.
Addrevi
e gaddrini cacanu la casa.
A
la squagliata di la nivi, si vidinu li pirtusa.
Ama
l'omu tò, cu lu viziu so.
Annu
nuovu, vita nova.
Ariu
nettu, unn'aviri paura di trona.
Bon
tempu e malu tempu, nun dura tuttu lu tempu.
Calati
juncu ca passa la china.
Campa
cavaddru ca l'erba crisci.
Cani
c'abbaia passacci sicuru.
Cani
abbaia e vò
pasci.
Comu
è vistu l'omu, è rassimigliatu.
Cu
accurza allontana.
Cu
arriva prima, macina.
Cu
cancia la via vecchia pi la nova, li gua'chi bà circannu trova.
Cu
voli lu mali ad atru, lu so l'avi narré la porta.
Cu
di spranza campa dispiratu mori.
Cu
è liccu, s'ardi.
Cu
fa cuntu, e nun fa l'unu, perdi lu centu e l'unu.
Cu
havi lingua, passa lu mari.
Cu
mancia crisci, cu un mancia spirisci.
Cu
mancia sulu, s'affuca.
Cu
mancia fa muddrichi.
Cu
mancia risu, resta un ura tisu.
Cu
nasci afflittu, mori scunsulatu.
Cu
nasci tunnu un po' muriri quatratu.
Cu
nesci arrinesci.
Cu
nun sapi l'arti chiudi la putia.
Cu
nun sapi leggiri la so scrittura è sceccu di natura.
Cu
paga prima mancia pisci fitusi.
Cu
prima nasci prima pasci.
Cu prima nun pensa all'urtimu suspira.
Cu sarba pi lu nnumani, sarba pi li cani.
Cu
sarbà, bonu s'axià.
Cu
sarba trova.
Cu
sparti, havi la megliu parti.
Cu
schifia, disia.
Cu
suspira nunn'è cuntentu.
Cu
va a lu marcatu, ricotta ava manciari.
Cu
vinni scinni, cu accatta acchiana.
Difenni
lu tò o di tortu o di dirittu.
Di
la Mmaculata a Santa Lucia quantu un passu di cuccia;
Di
natali all'annu novu quantu un passu d'omu.
Doppu
natali, lu friddu e la fami.
Fa
quattni facci comu lu cascavaddu.
Fatti
li fatti to e campa cent'anni.
Fatti
la nomina e va curcati.
Fa
bene e scordatillu, fa mali e penzacci.
Facci
chi nunn'è vista e disiata, facci chi è bista è schifiata.
Gaddrina
vecchia fa bon brodu.
Grecu
e livanti: ventu darrè e acqua davanti.
Giustu,
dissi l'anticu. Cu è figliu di
gattu, surci piglia.
La
lingua unn'havi ossa e rumpi l'ossa.
La
carni si vesti ma nun si mancia.
La
casa capi quantu voli lu patruni.
La
mala cumpagnia porta l'omu a la mala via.
La
matinata fa la jurnata.
L'erba
tinta nun mori mà.
Lu
ferru stira mentri è casdu.
La
gaddina chi camina porta la vozza china.
Lu
bon giomu si vidi d'ammàtinu.
Lu
iovidi di li parenti, cu un'havi dinaru si munna li denti.
Lu
lupu perdi lu pilu ma no lu viziu.
La
megliu parola è chidda ca un si dici.
Lu
manciari senza viviri è comu lu truniari senza chioviri.
Lu
megliu vinu è chiddru chi è bivutu'ncasa d'atru.
Lu
monacu ci dissi a li parrini ca senza grana missa un si ni canta.
L'occhiu
di lu patruni ngrassa lu cavaddru.
La
robba di l'avaru, si la mancia lu sciampagnuni.
La
vranza unn'inchi panza.
Lu
rispettu è misuratu, cu lu porta, l'havi purtatu.
Lu
sceccu unni cadi si susi.
Metti
pani a li denti, ca lu pitittu si risenti.
Megliu
aviri 'nna muglieri bagasca, ca 'nna vigna 'mmezu lu violu.
Megliu
l'ovu oi, ca na gaddina dumani.
Megliu
sulu, ca malu accumpagnatu.
Natali
cu li tò, Pasqua cu'cù vò.
Natali
cu lu suli, Pasqua cu lu tizzuni e chista è la veru stagíuni.
Né
acqua ca ti vagna, né suli ca t'asciuca.
Nun
sputari 'ncelu ca 'nfacci ti torna.
Ogni
cosa a so tempu.
Paga
lu gghiustu pi lu piccaturi.
Pagari
e muriri cchiù tardu chi si po'.
Pi
la cannilora di lu'mernu semmu fora.
Quannu
canta lu gaddru, fora l'ura, a chianciri lu tempu unn'addimura.
Quannu
lu gattu un c'è lu surci abballa.
Quannu
lu nicu si metti cu lu
granni, a mala banna li vertuli appenni.
Sant'Antuninu cu li pedi chiatti, fa nnamurari li picciotti schetti.
1
-"Tradizioni
di Alessandria della Rocca: giochi, conte, filastrocche, proverbi, vita dei
contadini”