Poesie in siciliano
Home Su Biografia La sua voce Come trovarla? Preferiti

Indice
 
Nzinzuli e muddichi
Acqua di  mari
Lu rusariu  di mamma  Angilina
Filicità
Tutta la so ricchizza
Bedda signura
A ricuttedda
Piriteddu
Raffieli e lu so sceccu
A dannata
'Na matri
La musca 'nt'a filinnia
'U cumannamentu
Lamentu
Lu mumentu  ca t'arricria
Cantu di pantanu
Era dda
Nevuli
A curtigliata
A spiaggiuzza
Ju, lu ventu
Notti
Ancora... sempri
Smània
Tu
La mala nova
La malatia  di l'omu
Lu megliu amicu  mè
Lu tistamentu  di don  Nicola
Alba
Mi piaci 'u me dialettu
Ma ssa  liggi chi fa?
Comu lu  silenziu
Chi sugnu?
...e  viu
Lassatimi  'u silenziu
Lu  satiru castìatu
C'è amuri
Ali
Mi scantu
Glossario

 

 

 

 

 

 

 

 

Nzinzuli e muddichi


 


Sugnu arrivata a dda fatali sbota
unni unu s'adduna
ca 'nsoccu cunta 'nni la vita
'un è lassari ricchizzi e palazzuna
ma nzinzuli di alligria e saggizza
muddichi di giudizziu e di cunsigli.

 

                                                                                                                      Torna all'indice

Acqua di mari





L'acqua di lu mari è tanta!
Ora è 'na carizza pi la rina,
poi 'na valanga pi lu scogliu.
Ora è frinisia cu tantu dogliu,
e po' malincunia vispirtina.
Curri, s'affanna, s'arrabbìa,
si stanca... e cchiù nun canta.
L'acqua di lu mari è veru tanta!


Torna all'indice
Lu rusariu da mamma Angilina




  
-Partisi Minicu 'mbasciaturi di Maria...
Accussì accuminciava lu rusariu di mè nanna,
ca poi 'un'era sulu so stu rusario
ca a idda libbirava l'arma
e a nuautri carusi maciddiava la vita.
Aviti a sapiri, ca sta divuzioni
accuminciava alli sei, prima di scurari,
quannu 'n addevu l'ucchiuzzi si li senti chjuri,
havi la testa modda comu lu quagliu
e li gammuzzi stanchi, pi li cursi 'nni lu bagliu.
Ma idda ...nenti !
'Ncapu la so'siggitedda tisa tisa,
rrummuliava cu la cruna mmanu:
_'N'avi Maria pi mè cummari Tresa,
un Patrinostro pi lu zzu' Tanu,   
requimaterna pi li mè morti
e l'ajutu di Diu a cu' 'un havi sorti.
Sant'Antoniu abbati, t'arraccumannu li mè frati,
san Giuvanni, tenimi arrassu li malanni,
patri Jachinu La Lumia, pruteggi la vita mia,
san Calojru di Naru,
ca di grazzii ni fa un cantàru
ammargiami di sordi,
ca la mè casa nun si perdi...
E accussì pi uri e uri,
idda cu lu so parriniari
e li litanii a li santuzzi
e nuautri 'gnunjati dda comu armaluzzi.
E mai 'na vota c'avissi dittu
'ntra tantu ciarmuliari,
'nni tuttu stu prigari,
pi amuri o pi dilettu
pi sbagliu o pi duviri:
-Signuri, pi favuri, pruteggi sti criaturi!

 

                                                                                                                      Torna all'indice

Filicità





'N 'apa ca si posa
supra un buttuneddu di rosa:
suca ... e si nni va.
Chista è filicità!
La vuccuzza d'un nutricu
ca s'appuzza supra un pettu amicu:
suca e resta dda.
Chista è filicità!
                                                                                                                    
Torna all'indice


Tutta la so ricchizza
 



  
Scinnja da scalunata
di 'na vanedda di paisi:
cu 'na vistina sculuruta
ca marturiava 'na panza
gravita di misi.
Scinnja affannata:
un fazzulettu niuro i cuttuni
'nturciuniatu a lu coddu
d'unni pinnja un midagliuni
ca curnici facja a la figura
d'un picciutteddu beddu
ch'era cuntentu di sta so dimura.
Scinnja adascju, arrancannu,
tuccannusi la panza ogni secunnu,                         
...cu 'na carizza...
dda panza unni tinja
tuttu lu beni di lu munnu,
tutta la so ricchizza.                                
                                                                                                                    
Torna all'indice

 

Bedda signura
    




Picchì nun mi vulisti cchiù tra la to genti
bedda signura di ciuri 'i mennula odurusa,
bedda Girgenti,
picchì di lu to beni 'un n'appi nenti
sta figlia di lu to sciatu assa' smaniusa?
Ju, l'occhi 'nni lu to mari ci lassava,
ju, l'arma 'nni lu to celu libbirava!
E tu bedda signura chi mi dasti?
Nenti di tia m'arristà,
ma tuttu di mia ti tinisti:
lu meggliu tempu, li primi suspiri e la biddizza.
E tu bedda signura chi mi dasti?
Sulu ogni tantu...'na carizza.
Però, ci fu cu' cchiù di tia appi forza
scippannuti 'n'agnuni 'ntra 'na chiazza,
'na chiazza 'nfacci lu mari situata
e di virdi giganti cunfurtata,
ca adaciu movinu li fogli paciusi
pi fari a ninnaredda a Chiddi 'nchiusi,
dda chiazza unni la  paci eterna è garantita
e d'unni sta figlia allammicata
t'avi a mannari l'ultima vasata.
                
                                                                                                                    
Torna all'indice

A ricutedda





Nno' 'nvernu, versu li setti di matina
quannu di sutta a cutra
ancora nuddu s'arrimina,
a corpu di lu lettu ni susiamu
e d'intra, ancora calli calli, scjamu.
Currennu cu li pignateddi mmanu,
fatti luciusi di rina, di limuni e mani cuscinziusi,
arrivavamu cuntenti e senza ciatu
'ntra 'n annateddu
sutta la strata situatu.
Pi scummissa santavamu lu scaluneddu
ca sutta la bastiuni si truvava
e a corpu eramu 'nnintra la stadda
unni stava la gnà Carminidda,
chidda ca facja la ricuttedda.
Paria di trasiri a lu 'nfernu:
niuri eranu li mura
pi anni e anni d'addumatura,
e niuru lu tettu ca un pirtusu avja
d'unni niscja ddu fumu capricciusu
ca di ciauru i ricuttedda 'inchia la via.
Poi c'era idda...
e cu' sa pò scurdari !
Tanticchia di cristiana bunazzuna
quasi ammucciata darrè 'na callaruna.
'Na facci munciuniata di l'etati
e du'ucchiuzzi celesti arridi arridi.
Situata 'ncapu 'na tistetta
la callaruna arriminava cu 'na vìria,
firmannusi ogni tantu, pi nittari
la ricuttedda di li nisci scuri
ca la biddizza nigavanu a ddu pratu
ca comu di nivi parja cummigliatu !
Quannu la vìria abbannunava
vulja diri ca lu mumentu era arrivatu !
-Pronta è la ricuttedda !
E allura chi cinciuliata, chi baccanu !
Ammuttunedda malizziusi,
vuciddi 'nghirriusi e...
tutti prujamu a pignatedda
ca quannu cu 'n'antra 'ntruzzava
sonu di ciancianedda ti pariva !
-Gnà Carminì, a mia 'n'antra cazzata !
-Gnà Carminì,  a mia a carizza !    
E idda, a tutti la dava sta carizza,
cuntenta d'aviri fattu a so jurnata !
                                                                                                                    
Torna all'indice

Piriteddu
    




Tuttu lu munnu è paisi
e ogni paisi havi li so usi.
Chiddu miu, e nun è cosa 'nsolita,
porta a bannera pi la 'nnolita,
ca sta vota fu cunjata
e 'ncapu 'n omu scarpiddiata.
Capità a un poviru cristu,
a 'na armuzza 'i priatoriu
pi lu quali lu campari
divintà un veru martoriu.
Facja u scarpareddu 'nna me' via
pistannusi li jta 'nna chiantedda,
ma rinnennu li scarpi murtaredda.
Matri natura cu iddu
nun fu di larga manu,
'nfatti, lu fici nanu:
lé gammuzzi si e no dù parmi,
torti pi junta                
e mancu tantu fermi,
'na facci arripudduta di l'affanni,
unni la nasca era la sula cosa granni.
Ora, comu vuliti ca lu putissimu chiamari
n'antri carusi cu lu mangiascinu,
sta muddichedda d'omu curtu e minghirlinu ?
Piriteddu !
E Piriteddu era di la matina alla sira:
           - Ti salutu Piritè!
           - Piritè, comu jemu?
E poi d'arrassu:
           -Piritè... pprrrrrrr...
Dunqui nun era cosa di 'na vota
o chi capitava pi cumminazzioni!
A jttalla 'nterra,
almenu tri voti a lu jornu
c'era pi Piriteddu a so razzioni.
E Piriteddu:
           - Porcu di cca e di dda,
           sangu di Giuda,
           ma nun' aviti chiffari,
           ju lu pani m'haju a vuscari!
Certi jurnati 'mmeci era cchiù firoci
e allura:
           - A tia t'haju a mircari!
Oppuru vanniannu cu tutta la so ambascia:
           - A tia t'haju a sminnari
           figliu 'i bagascia!
Ma nun facja nenti di quantu prumittja,
li manu sempri 'nna chiantedda li tinja!
Mancu la notti avja rrizzettu,
picchì mentri ca iddu puntigliusu
martiddiava 'ncapu la sola
nautri, trasennu di lu rretru
ci attaccavamu li linzola.
'Na sira ca turnavamu di trippiari,
nni vinni 'ntesta ca una grossa cci l'aviamu fari.
Quasi all'iniziu di la via                                     
tecchia cchiù sutta di l'anciddaru
c'era Neri u ciuraru             
ca cumminava mazzetti pi li ziti,
ghirlandi pi li santi
e curuna a li defunti.
Lu tularu di 'na nuda curuna nni carriammu
e comu si fa quannu c'è dintra u murticeddu,
darrè la porta l'appizzammu di Piriteddu.
Lu 'nnumani, di prima matina,
nni parsi duvirusu jri a taljari,
assicurarini cu gran primura
di l'effettu ca avja fattu a jttatura!
Ma quannu arrivammu davanti a lu purtuni,
chiusu lu truvammu, cu supra un cartilluni 
scrittu cu lu jtu
'nna  pici ammugliatu,
unni c'era misu:
           - Chiusu, pi fini di l'attività,
             Piriteddu nun sta cchiù cca.

                                                                                                                    
Torna all'indice

Raffieli e lu so sceccu

                           Dici lu pruverbiu anticu:
                           - Baccu, tabbaccu e Veniri
                             fannu di l'omu cinniri. -

Raffieli era prupitariu,
o ammenu, accussì dicja,
taliannuti cu sfida
di sutta a so bbirritta
di cimici  e pidocchi
tinuta bedda gritta.
Nni avja accussì tanti
ca cuntalli 'un si putja
e n'antrettanti ancora
ni lassava pi la via.
Ma turnamu a lu discursu:
era prupitariu, iddu lu dicja,
però 'na vota tantu,
quannu tecchia di sennu avja,
cosa ca nun era spissu
datu ca ja firriannu
fideli alla cunsigna,
di sbiecu gammariannu
e 'mbriacu comu 'na signa.
Campava a la menu peggiu
birsagliu di dilleggiu
durmennu unni putiva
e spissu nun manciava.
Appressu si purtava
'nu sceccu 'ntisicutu
patutu e 'mpassulutu
ca certu abbannunatu
qualcunu avja lassatu.
Stu sceccu, cu fatica
un carritteddu trava
e dava a Raffieli
lu 'ntroitu pi 'u so meli,
campannu di zuttati,
pidati e vastunati.
Ma nun era cosa ca putja durari
stu tintu tribuljari,
stu godiri e patiri
senza ma' sustari !
E accussì Raffieli,
ca a Veniri 'un la vitti ma,
tabbaccu 'unnni tuccà,
ma ca vivaddiu
di Baccu s'abbuttà,
stirà li pedi
cu tutta libbirtà
sutta 'na cantunera
di la so città.




                                                                                                                    
Torna all'indice

A dannata

 

 


Si è diri la virità,
'un lu sacciu picchì avja sta 'nnolita.
Forsi picchì era sempri scarmigliata ?
O picchì era sempri affumata ?
Vinnja carbuni e cinisi
fora do paisi,
e 'un mi parja poi tantu dannata
si dava focu e calureddu pi 'n'annata.
                                                                                                                    
Torna all'indice                                     

'Na matri

 

 

 

 

 

'Na matri è chidda
ca tuttu 'nni lu cori s'arricogli,
'na 'ngustia,
'nu turmentu,
'na gioia e 'na spiranza di li figli,         
tinennusi li mali di lu munnu
e limpiannucci la vita di l'affanni.
Parla 'na matri !                   
                                                                                                                    
Torna all'indice

La musca 'nt 'a filinnia
 




Di quantu 'mbrogli mistiriusi e occulti
si pasci sta mafia nustrana!
Quantu sangu si vivi,
quantu morti stinnicchiati lassa,
e quantu genti trai 'nna so matassa!
Quantu voti ti trovi cu la lingua 'ntrappulata,
si la peddi vo scanzari,
cu a manu 'nna sacchetta,
si cuetu vo campari!
Puru la liggi l'havi sta 'nzita,
puru idda è ammagagnata
arridutta comu è p'aviri spacu
a limusiniari di lu veru lu sucu
ccu sperdita di tempu,pristigiu e di sustanza.
Comu la musca è,
ca quannu 'ntra 'na filinnia 'ncappa
tutta s'asciuca e cchiù nun allippa.

                                                                                                                    
Torna all'indice

 

'U cumannamentu

 

 

 

 

 

'N'annata mi truvava
pi dari 'na manu a la sapienza,
'ntra un paisi di l'agrigentinu,
pi doti naturali 'nveru assà beddu,
ma pi caristia d'acqua, 'ngrasciateddu.
Lu tempiu di la scienzia
era arrunchiatu
'ntra 'na stratuzza
tecchia fora manu
unni, di lu mali lu vermi
patruni era, era suvranu.
E datu ca la scienzia
havj la so esiggenza,
cu tanti comu a mia
n'avjamu assuppari
di fari circulari,
di fari rrispitteri
tutti ddi 'ncartamenti
c'avjanu lu scopu
di favuriri l'adduttrinamentu
di tutta chidda genti,
ca 'ngergu dottu, "studenti"
suliamu chiamari.
Perciò 'na vota sì,
'na vota sempri,
t'agghicavanu cufina 'i 'ncartamenti
ca tutti all'atti finianu
e nenti cunchìudianu.
Di chisti unu m'arristà 'nna menti,
pi la 'mpurtanza di lu so cuntinutu:
-Pi vuluntà
di lu ministru di la pubblica struzioni
e pi favuriri lu svagu infantili,
li maistri a fari viaggi
li sculari hannu a purtari.-
Ma puru chista appi picca furtuna
e comu all'antri finì 'nne' casciuna.
Li suli esicutura
di stu cumannamentu,
foru li piducchieddi
c'avjanu dimura
'nna testa de' "studenti": 
cu gran disinvultura
l'alloggiu si scanciaru
passannu ccu gran festa
di cursa a 'n'antra testa.
                                                                                                                    
Torna all'indice

Lamentu





Chi strepitu fa lu mari stasira,
chi malu stari havj
Crisci la maretta, l'acqua abbunna,
prima s'arrunchia 
e poi cu tinturia rimunta,
pi la riva s'avventa
e cu firocia la rivota,
di bianchizza la 'nfruscia.
Chi strana vuci havi lu mari stasira
turmintatu di l'acqua c'arrivuddi !
Comu di lamentu havi sonu
ca veni di luntanu,
ca chianu chianu crisci
e chiantu poi si fa,
un chiantu ca si sciogli all'impruvvisu
ni tanti lacrimuzzi di pietà,
un chiantu c'arricogli
di lu munnu li dulura
ma chi lu cori cci alliggirisci,
cci duna libbirtà.







                                                                                                                    
Torna all'indice

Lu mumentu ca t'arricria





Era l'ura ca l'austerità di lu silenziu
lenta scinnennu
la mità di stu celu allazza cu maggìa
e lu scuru nenti ancora ammùccia
ma a tuttu metti velu di malincunìa.
Darrè lu munti lu re avja cuddatu
tirannusi lu mantu purpurìnu
c'avja canciatu cu chiddu do matinu.
Lu ciumi 'ntra li salici ammucciatu
lentu ammuttava mezzu a li cannizzi                    
l'acqua cueta, ca nun avja cchiù sbrizzi,
dd'acqua, ca tintata paria d'affunnari
l'ugna 'nni la riva, pi stagnari,                                
pi stari ancora prutetta 'nni ddu locu
prima di pirdirisi 'nni lu mari di focu.
            La luna,        
            di lu suli cunnannata
            'ntra  'na naca scanusciuta
            cu la facci custirnata
            iva surgennu suspittusa
            e ripigliannusi all'istanti,
            vanitusa comu a tanti,
            'nni lu mari spicchiuliava,
            'nna notti duminava.             
                   
                                                                                                                    
Torna all'indice                        

Cantu di pantanu





A li pedi d'un vadduni
s'arricogli cu custanza
acqua fetida e fangusa,
c'assumiglia di luntanu
a 'na pitta 'nni lu chianu.
Quannu a terra s'addurmisci
e la notti lenta cala
cummigliannu cu lu scuru
la natura c'havj sonnu,
pi putenza di un arcanu
'nni ddu laidu pantanu,
una vuci si fa cantu
di cuntentu e d'alligria:
la giurana ca si sguazza,
ringrazziannu sta la luna
ca d'arrassu la talja.



                                                                                                                    
Torna all'indice

Era dda





Era dda,
sulu ciuri di ddu pratu malatu,
unica prisenza 'nni ddu tirrenu pitrusu.
Era un viddanu.
Sutta lu suli cucenti azzapppava,
zittennu ogni tantu
lu mitodicu pistari di lu picu,
pi nittarisi la frunti do suduri
cu 'a manica 'a cammisa,
fatta eterna di puntiddi e d'arripezzi.
Azzappava, azzappava,
azzappava rassignatu e dignitusu
senza mancu fari usu
di riparu pi lu suli,
ddu suli ca sfacinnatu lu taljava
mentri calliava, calliava, calliava.



                                                                                                                   
Torna all'indice

Nevuli





Lu celu, custirnatu
talja oj la terra
e si nni sta 'ntanatu
darrè a 'na muragliizzusi
ca tutti s'arribbuffanu
e nun hannu cchiù arrimiggiu:
'nni l'aria s'assicutanu,
s'afferranu e si strazzanu
addivintannu lividi
pi l'astiu cuntinutu.
Po, comu fannu li fimmini
doppu 'na gran sciarriata,
a corpu stracchi cedinu
e si fannu 'na chianciuta.


                                                                                                                    
Torna all'indice

A curtigliata





Era carusa, e spissu ja a studiari
'ntra casa di 'na cumpagnedda
ca stava nno' chianu di Santacruci
'nfaccia a parrucchiedda.
Pi accurzarimi la strata,
tagliava d'un curtigliu
scurusu e 'ngustiatu,
'n'agnuni 'i munnu poviru
signatu di lu tempu
ca dda, s'avja firmatu.
'Na pocu 'i purticeddi
'mpurruti e scardiati
facjanu curuna a tutta sta ruina.
Stavanu sempri chiusi,
pi rispittari l'usi
e tutta la pudicizzia
di quattru fimmineddi
maccica patrinostru,
ca 'unn avjanu chiffari
e darrè lu gattaloru
si stavanu a spiari.
Fora 'un c'era signu
di vita o di prisenza,
mancu 'na crapa o un cani.
L'unica biddizza
'nni sta disulazioni
era 'na pirguledda
ca, 'un sacciu propiu comu,
spuntannu d'un pirtusu
criscia e s'allungava
'ntornu 'na canalata.
Tuttu stu gran silenziu,
cuvatu pi anni e anni,
un jornu, fu spaccatu
di vuci currivusi,
di 'ntricciu di gastimi
jttati a raggiacori,
di sbattiri di porti,
ca arrè poi s'aprianu,
sputannu cu alternanza
fimmini scatinati,
cifari 'nfadetta
cu i manu 'ncapu i cianchi.
Li facci arriprubati,
li vucchi sbarrachiati,
vanniannu a gritta e a manca,
nzunzavanu l'onuri
di vivi e arrivucati,
'mpastannucci nno' mezzu
puru la discinnenza.
'Ntra tutti, li cchiù indomiti
eranu li du' cummari:
Assunta "chianci-chianci"
e Luzza "arrobba mariti",
ca firoci e a leva pilu
si davanu mazzati 
sinu 'nni' 'ntragni.
Finutu stu teatru,
passaru a lu 'ntirminzu:
si rintanaru intra,
sbattennu arrè li porti.
Chistu nun posi fini
a dda putenti sciarra,
picchì darrè ddi porti
spuntaru comu funci
scupi mmardati 'i pettini
e quattru grattalori.
          Lu sacciu ca è astrusu
          'ntenniri e capiri
          qual era la funzioni
          di tutti ddi ornamenti,
          perciò, a cu' havj spiritu,
          lassu la facultà
          di coglirni lu 'ntentu.
                

                                                                                                                    
Torna all'indice

A spiaggiuzza





Dda spiaggiuzza sulitaria
di tutti abbannunata,
stava dda, cuntignusa, 
assittata 'ntra du' scogli.
Li capidduzzi biunni
e longhi longhi
du' troffi di margariti
avjanu a ornamentu;
ddi margariti gialli
c'hannu pi vucazioni
di crisciri unni vonnu.
Du' cianchi tunni tunni
di l'acqua accarizzati
adaciu si muvjanu
ad ogni so suspiru.
Era signata a jtu
di tuttu u vicinatu,
tutti la scanzavanu
e mali nni dicjanu.
Caggiuni di st'aggiri
era 'n'amara storia
c'avja lassatu u signu
nno' cori 'i sta criatura
ca pi un attimu d'amuri
malu distinu appi.
Iddu era un cavaadduni 'i mari,
'ncaddutu dongiuvanni,
scuetu e giramunnu,
di chiddi ca unni passanu
siminanu gran dannu.
La vitti di luntanu
turnannu sap'iddu d'unni
e di subbitu tuccatu,
cchiù 'nne' senzi
ca nno' cori,
cu a testa arrivudduta
accumincià a tintari
dda bedda nnuccintuzza,
ca tutta s'affruntava
tinennu l'occhi 'nterra.
Ma chiddu, omu di vita,
di cchiù la 'nzullintava
e tuccannucci li cianchi
circava d'abbrazzalla.
Vidennu ca cu i boni
nun cci niscja nenti,
di bottu l'affirrà
jttannusicci supra.
Idda, c'avja vinciutu
tanticchia di ritrusìa
cidennu a tentazzioni
s'abbannunà all'amuri.
E doppu 'na nuttata,
ddu malu chiovu tortu,
prima di lassalla
cci fici sta parlata:
-Tu lu sa' ca lu me' travagliu
mi porta a jri annannu...
aspettami, ca tornu
e pò nni maritammu.-
E idda è ancora dda,
ancora ca l'aspetta
ca chianci e 'ntisichisci,
spirannu nnò so cori
ca bona cci finisci.
                                                                                                                   
Torna all'indice 

Ju, lu ventu





Arburi sicchi cu radichi malati,
vi vogliu strantuliari,
vi vogliu scippari, ju, lu ventu !
Vogliu scippari, vogliu friscari !
Nèuli 'nfuschi di mali sustanzi,
vi vogliu scumminari,
vi vogliu sburduliari, ju, lu ventu !
Vogliu scumminari, vogliu friscari !
Malu chiantimi di l'umanità,
ti vogliu...              
...no, cu tja 'un cci pozzu                                 
ma, dunacci tempu, ca cci penza Diu !
Vogliu gridari, vogliu gridari !



                                                                                                                   
Torna all'indice

Notti





Magnifica, maistusa,
avara e ginirusa.
Tu si' disiata o notti,
ma puru si' timuta.
Tenibra c'addumi
disii e sintimenti
e ca li chiavi teni
di 'nferni e paradisi,
ruffiana di l'amanti,
turmentu pi cu' soffri
li peni 'i l'abbannunu.
Tu, ca fai nnimicu
un lettu disirtatu,
tu, ca di petra renni
un chiumazzu di lacrimi assuppatu,
lacrimi virsati di occhi
ca sicchi ora sunnu,
ca a spasimari stannu,
puntannu dispirati
'na porta ca 'un si grapi.
Tu, ca duni spinta
a tenniri girmogli
c'aspettanu u matinu
pi schiusi a la vita,
ma 'nne' to mani affuchi
rispiru a cu' havj dogli.
Tu, ca si' fimmina 'nfirnusa,
ma puru di paci la riggina,
cerca di dari versu
a la to fatica:
duna filicità a cu' è birsagliu
di lu to travagliu
e scordati 'na vota
di cu' pi tia ha gudutu.



                                                                                                                   
Torna all'indice


Ancora...sempri





Ancora, ancora,
turnati ancora
mumenti 'nfatati,
dilizi sculuruti
di quannu u cunticeddu mi facjanu
muvennu la vuccuzza
comu pi parlari
e cantu di cardiddi
'nni l'arma m'arrivava !
Di quannu cu a manuzza
lu jtu m'affirravanu,
pruvannu tuttu 'nzemmula
amuri 'nni lu dari
e piaciri 'nni lu teniri,
L'avissu vulutu eterni ddi mumenti,
pi sempri dd'armunia
fatta di piulìi e di silenzi,
e la vulissi ancora
'na manuzza ca mi cerca,
'na vucidda ca mi chiama...
ancora, ancora,
sempri !



                                                                                                                   
Torna all'indice

Smània





Ci su' mumenti
ca priputenti sentu lu bisognu
di scinniri a lu mari,
picchì nun mi sazzia chiù
di stari 'nni l'astracu a taliari.
Allura, di sta smània duminata,
m'abbiu pi la stratuzza
ca scinni sirpiannu
e porta sinu all'acqua
'nfruntannusi cu 'i scogli.
Quannu lu mari è calmu
ca pari senza vita
e cchiù cuntornu 'un havj
picchì lu celu 'ntrama,
ju sula, sentu la so vita,
ju sula, lu sentu rispirari...
e cunsistenza perdu.
Mi funnu cu lu celu,
mi fazzu aria e scogliu,
diventu alga e rina,
'nni dd'acqua po' mi sciogliu !
Nun campu cchiù pi mia,
ma pi dda miraviglia,
ddu spicchiu di natura
ca Diu m'arrigalà.


                                                                                                                   
Torna all'indice

Tu





Tu, si'tu !
Tu si' unu e si' tanti.
Tu si' chiddu ca mi reggi
si pi stanchizza m'abbannunu,
chiddu ca mi rinsirra
si di lu munnu scantuniu.
Lu sulu ca mi leggi 'nni lu cori,
ca penza prima di li me' pinzeri.
Tu, si' sulu tu,
ca pi amuri 'nna me' terra ti funnisti
amannuni lu megliu comu a mia
e 'inchisti di vita la me' vita.
Facemu sempri 'nsemi stu caminu !
Cu tia è megliu,cu tia 'un mi perdu.
Tu,si' sempri tu ca cercu,
tu, si' sempri tu ca chiamu...
Projmi la manu !


                                                                                                                   
Torna all'indice

La mala nova
 
  



Liggivu 'ntra un giurnali
ca un scinziatu notu,
pustiannu e sfrucuniannu,
sta vota misi l'occhiu
'ntra un pirtuseddu nterra,
unni scuprì 'na cosa
ca nun mi duna posa:
l'onesti furmicheddi,
signati a jtu pi nubbirtà d'intenti,
trattanu comu schiavi
li propi dipinnenti;
prima si 'mbriacanu
cu radichi prigiati
e po' li schiavi pistanu
pigliannuli a lignati.
Matri, chi mala nova !
Comu cci l'haju a diri ora a li carusi !
Cu a spoglia a furmichedda
di la so nubbirtà,
vistennula 'i vrigogna,
ludibbriu e 'nfamità ?
Ju nun nni fazzu nenti,
nun mi la sentu propiu !
Vinissi stu scinziatu
pi sistimari 'i cosi,
p'abbattiri stu muru
di favula vistutu !
Ju nun nni fazzu nenti,
nun mi la sentu propiu !


                                                                                                                   
Torna all'indice

La malatia di l'omu





Sta bestia sapienti
ca si chiama "Omu",
havj pi eredità
na malatia tinta
ca nun cci duna paci,
ca tuttu lu travaglia
e tuttu lu cuntorci:
parlu, di dda fuddia
ca tuttu si l'asciuca
mentri stintatu oj sta,
pi godiri dumani.
Nun lu capisci veru
ca chiddu c'ha sudatu
resta pi scornu so
a cu' 'un si l'accucchiatu !


                                                                                                                   
Torna all'indice


Lu megliu amicu me'





Fiiiu, fiiiu, fiù, fiù...
fiiiu, fiiiu, fiù, fiù...
E' lu salutu ca mi manna un merlu
di 'ncapu 'na rama di cirasa.
E' lu me' megliu amicu !
Nni damu appuntamentu ogni matina
e 'nzemmula aspittamu ca fa jornu.
Si lesta nun m'affacciu,
mi chiama cu so friscu;
-Allestiti, mi fa,
- ca u suli sta nascennu!
E semu tutti du',
filici e spinsirati,
libberi di stari
mmezzu a la campagna.
Ju, mi la firriu cu l'occhi,
ma iddu, di mia cchiù furtunatu,
cu l'ali si la godi
e po'torna a friscari,
dicennumi d'arrassu:
-Dumani nni videmmu!
Nun penza, chistu è certu,
ca forsi dumani,
sta finestra chiusa
pò truvari.                                                  



                                                                                                                 
Torna all'indice

Lu tistamentu di don Nicola





Don Nicola era
un signurottu di paisi
cu tanti terri o suli
a olivi cultivati
e sarmi, sarmi e sarmi
di mennuli e furmentu.
Avja un purtamentu
veru signurili:
'na 'ntinna di cristianu
cu a varba a spizziu e sali,
la facci strafuttenti
e l'occhiu 'i saracinu.
Passava la so vita
a jrisi pusannu,
senza gran fatica,
di chistu a chiddu ciuri.
Lu sulu so malannu
era la muglieri,
'na cristianedda santa
tutta buntà e prighieri
e ca passava u jornu
e puru la nuttata
a tessiri li lodi
da santa preferuta.
Doppu li primi anni
di chista situazzioni,
lu poviru don Nicola
s'accuminzà a quartiari,
perciò sempri cchiù spissu,
cu a scusa di l'insonnia
ad anciddiari jva,
firmannusi nno' nidu
ca cchiù vicinu avja:
lu lettu di Nunziata,
ca era la so criata.
E dda, si ripagava
di chiddu ca 'un cci dava
dda santa di muglieri.
Quannu sunà l'ura,
di 'u beddu don Nicola,
la povira signura
cadì 'nni lu strangùsciu
e 'n signu di mistizza
mmardà tutta la casa
cu drappi 'i sita niura,
nun sparagnannu mancu
li specchi e i matarazza;
e pi ricurdari a tutti
la gravi dipartita,
'na nnappa niura misi
puru darrè la porta.
Quannu agghicà 'u mumentu
di grapiri 'u tistamentu,
dda viduva pruvata
si prisintà a 'u nutaru,
comu vulja l'usu,
parata a luttu strittu:
lu velu nno' cappeddu
ca cci ammucciava a facci
e lu partò di pilu,
niuru puru chiddu,
pi dimustrari a tutti,
cu signurilità,
quantu suffria pi a perdita
di tuttu lu so appoiu.
Quasi purtata 'mbrazza
di la criata era,
picchì pirduta avja,
puru nno' caminari,
tutta a dimestichizza.
'Nfini, comu Diu vosi,
la situaru commuda,
mentri lu nutaru,
ca sapja nzoccu
vuddia 'nna pignata,
cu a facci di circustanza
e cu a vuci strangulata
accuminzà a liggiuta:
- Ju, Nicola Ferla,
ancora nno' pussessu
di li facultà mentali,
capaci ancora 'i 'ntenneri
e puru di vuliri,
pi tistamentu lassu
tutti li me' aviri
a l'unica pirsuna
ca m'ajutà a scialari:
ju parlu di Nunziata,
ca fu la me' criata...
Nun potti cuntinuari
lu poveru nutaru,
picchì vurza e cappeddu
da viduva arraggiata
'nna facci cci arrivaru
a usu grannuliata.
La nobbili madama,
ca ritruvatu avja
a corpu a so arruganza,
firriannu pi la stanza
comu 'na taddarita
accuminzà a vanniari:
- Nno' 'nfernu ha carcariari,
mala cunnutta 'nfami,
li vermi 'nna purpàina
di tia s'hannu a sazziari!
E po', affirrannu la criata
cu furia scatinata,
'ntra tònfiti e pànfiti,
l'accumimzà a pistari
chiantannusilla sutta,
gracciannula e sputannula,
mintennuccilla tutta.
Scurdannusi ca era
'na fimmina piatusa,
divota e riliggiusa,
si la piglià cu i santi,
cu li santuzzi so,
ca pi sempri cci avjanu chiusu,
cci avjanu sirratu
a porta e 'u purticatu.


                                                                                                                   
Torna all'indice


Alba





Lu suli nun c'è ancora,
però li grazza stenni
pi quantu pò 'nni st'ura
e l'allarga tuttu 'ntornu
'mpincennu 'ntra i muntagni.

Nun havj ancora sennu,
sbadiglia cuntrariatu,
cu l'occhi a pampinedda
si gira 'i l'antru latu
tirannusi alla lesta
'na cupirtedda azzòla
c'allatu bazzicava
muddiannusilla tutta.

'A luna stranuttata
adaciu s'alluntana
chiamannu a una a una
li stiddi 'nsunnacchiati
ca, stanchi di trimari,
cchiù 'un lucinu siddiati.
 
Lu celu sta aspittannu
e lentu trasculura
a tappi e puru a fasci,
luttannu senza dannu
cu li ritagghi musci
di 'u restu d'a nuttata.

Du' nevuliddi azzari
di giallu cunturnati
a corpu ora spuntanu
allatu a 'na muntagna
e fermi si nni stannu
a fariccinni vezzu.
 
Lu celu ancora aspetta
tincennusi di perla:
cu grazzia e cu bravura
fa 'mpastu di culura.

Pigliannu cunfidenza
cu 'u vinticeddu 'i marzu,
di rosa ora s'adorna.
Ma cci ripensa ancora
e fa arrè toletta:
scigliennuli 'ntra tanti
si vesti di violetta.
                          
A volu afferra 'innacu,
cci duna 'n' allungata,
lu spruzza 'ntr'ogni cosa
e 'nforza ancora 'u rosa.
Po', finalmenti posa:
'u suli sta spuntannu,
ju, mi dugnu 'na 'mpupata,
e semu tutti pronti,
tinciuti e mascariati
pi godiri di 'a vita
la gran carnivalata.                               



                                                                                                                  
Torna all'indice




















                                    Al Chiarissimo Professore 
                                    Santi Correnti, sommo ed
                                    ineguagliabile cultore di
                                    " cose " di Sicilia.


Mi piaci 'u me' dialettu





Mi piaci 'u me' dialettu,
mi piaci, mi piaci,
mi piaci di quannu
avja du' anni
e me' matri m'annacava:
- Ninna vò,
ninna vovedda,
dormi, dormi, palummedda... -
Mi piaci di quannu 'u me' fratuzzu
risugliava li carusi nno'bagliu
gridannu:   Picciò, nni mucamu ? -
Mi piaci di quannu
mi taffiava
cicaruna 'i latti
cu pani 'i casa minuzzatu
e sucameli 'i simula
ammargiati 'i sucu.
Mi piaci di quannu
qualcunu pi la strata,
passannumi vicinu
murmuriava:
- Ti spardassi di vasati, - 
facennumi 'ncricchiari
'i quadanati.
E mi piaci puru ora
sparari 'nne' l'oricchi:
- Nun m'atturrari, -
a cu' lu cuètu
nun mi voli dari.
Mi piaci cantuniàri
a mala genti
sdivacannumi la panza
senza canniari li paroli.
Mi piaci, addimurari
'nna me' terra,
manciari a muzzicuna
a cu' la sparra
e farinni minnitta 'i cu' la nzunza.
E lu parlu sempri
'u me' dialettu,
lu cantu
a li timpi timpi caminannu
o nno' zarbatu,
circannu zarchiteddi
pi lu maccu
e vanniannu mentri
'nforza lu sciroccu:
- Fimmina sicula sugnu
e mi nni vantu ! -                                            



                                                                                                                   
Torna all'indice

Ma ssa liggi chi fa ?





- Arsa l'arma -
gridu,
- mmaliditti ! -
E maccicu feli
ca ncudduria vudedda
mentri campani
sprocchiano lamenti
ca chiancinu nnuccenti
e mazzamagghia godi
e guardazzucchi sparanu.
Intantu, la liggi azziccafrittuli
chi fa ?
Sparagna li castighi
e assigna 'u vitalizziu
a 'i cunfidenti,
scanciu d'addumari
catasti di lignami
pi jttaricci di bottu
a mala genti.
Nun ammula mannari
pi frappuliari mani, cori
e ciriveddi impagghiuccati,
nun 'ncatusa lu sangu
di ssa genti 'nta li fogni
sarbannu l'ossa
pi 'nsipalari munnizzara.
E lagrimuna 'i sangu
assuppanu a me' terra.


                                                                                                                   
Torna all'indice

Comu lu silenziu





E' allapazzatu 'i fora
lu me' magasenu
e nn'havj tanti agnuniddi
ca smanìanu rispiru.
'Nni unu,
'ntra lu sfari di lu tempu,
s'asciuca un ciuri
e fracchìa un sonnu 'nnuccenti,
'ntra 'n antru,
'mmezzu all'ummiri,
cci su' li me' ddisii
'nn 'u ristagnu,
morti p'allammicu
e 'nzavaniati
cu muddichi scarfiduti.
E guttera chiovinu
stillicidiu ca nun lava
ma duna canzu e addeva
la malincunia
c'accuttufa la me' sira.
'Mmatula cercu lu suli
'ntra la negghia
ca cummogghia li pinzera,
dda nun cci arriva luci,
nun c'è caluri
ma ardiu lu stessu
e soffru muta.
Nun hannu vuci li pinzera,
comu lu silenziu.                                         



                                                                                                                   
Torna all'indice

Chi sugnu ?                                                       





Ma chi sugnu ju,
chi sugnu ?
Forsi sulu un ciuri
ca si scozzula
mentri lu tempu sfrui ?
Arbulu spugliatu,
luna calanti
ca s'asciuca a picca a picca
o ciaca di ciumi
caminata di l'acqua ca la smancia ?
Chi sugnu ?
Furmentu pisatu de' muli,
guastedda caddiata 'nta maidda,
lancedda ciaccata de' 'ntruzzuna,
o pennula di pumadoro
ca 'mpassulisci 'nto sularu ?
Sugnu pedi ca si sturtiglia
di la rocciula,
senziu camiatu
sdatu a la campìa
p'asciucari lu canalìu di li pinzera,
gatta senz'alica
ca si smuca rantu la cinniri,
sugnu 'aipazzu ca cuntrasta lu ventu.
M'addumu, 'ncaniu, vuddu,
sbummicu feli a truppeddu
e accucchiu amuri a linchia a linchia,
acchianu mura lisci,
santu sipala,
m'appagnu,
scannu liuna
e mi scantu de' surci,
'un canusciu patruna
e sugnu schiava,
marrubbia sugnu
e m'ammaraggiu
pi 'na stizza d'acqua.
Sugnu liffa di cipudda,
petrafennula
tecchia griddu
e tecchia vavaluciu,
sugnu sempri nghirri nghirri
cu la nganga
e ngarziddu contru
a cu' nargìa pi vizziu.
Angilu sugnu
e sugnu macinga.
E pi chistu,
citarra c'abbrazzu
'nta ssa notti 'ncantata
t'addumannu un faùri:
supraniami cu lu to cantu,
sona citarra, sona,
sona pi ssu cori,
assuppalu di noti a ma' finiri,
levami ssa sima di la frunti,
duna a ssu maddoccu
la stissa armunia
ca Diu assignà a li stiddi.                                  


                                                                                                                   
Torna all'indice

...e viu
      




facci 'mpassuluti di li peni,
occhi ca taljanu e 'un vidinu,
mani 'nti sacchetti
c'ammuccianu pugna 'nsirragliati.
Fantasimi 'ngusciati
ca maccicanu rraggia
e cuvanu pinzera
smaniannu giustizzia ca nun jùnci.
E fidi pinnulia
e mani sudanu sacchetti
e ugna strazzianu carni
e cori assuppanu dulura
e vucchi accucchianu palori
ca s'arrunchianu scantati
'nt' 'i cannarozza.
Astutati di lu stessu duluri
arrancanu vecchi
e caminanu picciotti:
c'è cù aspetta,
c'è cù cerca di scurdari
e c'è cù mori cra-cra di crepacori
e tutti, tutti
cunnucinu 'na spiranza
c'havj l'ali stracchi
e cchiù nun vola.


                                                                                                                   
Torna all'indice

Lassatimi 'u silenziu





Lassatimi 'u silenziu ...
accussì, comu è quannu
li stiddi, 'mbriachi di sonno
mi ziddicanu li pinzera
ca sedinu ammassati
e privi 'i ciatu.
Lassatimi 'u silenziu,
accussì, comu è quannu
mi cala 'ncoddu
e truppicannu 'ntra li ghichi 'mbuzzati
m'abbrivira l'arma
cu la so muta armunia.
 

Lassatimi 'u silenziu,
accussì, comu è quannu arricogli
l'urtimu gurghiggiu di lu risignolo
e li primi ciu-ciu di li cardiddi.
Lassatimi 'u silenziu,
ora, mentri lu ventu
'ntrizza 'nt' o celu
distini novi
ca chiovinu supra lu jornu,
ora, mentri s'arrifriddanu li stiddi
e s'astuta a mari l'urtima lampara.     


                                                                                                                   
Torna all'indice

Lu satiru castìatu





Sutta un celu di purpura
la ristuccia abbrusciata
simina niuru
'ntra radichi accruccati
mentri li primi ummiri,
alliggirennu la stanchizza di lu jornu,
fannu cchiù funnuti
li ghichi a la muntagna.
La vuci arragatata d'un campanazzu
è 'na gianganga, picca arrassu,
e poi, di bottu, 'na ciumara 'i lana
s'abbatti 'nt' 'a trazzera
lassannu zoddari a lu sterru
e fetu 'i mannira a lu celu.
Comu virgineddi 'mprucissioni,
cu l'occhi 'nterra
e la litania di lu "mmèe" 'mmucca,
pecuri santanu timpi
e lassanu lana a li ruvetti.
Lu beccu, satiru 'nfadittatu,
sguarra di la fila,
punta 'na fimmina lanuta,
si cci aggrancica,
la munta... ammatula,
sciampra n'arrè
e finisci 'nterra
mentri rummicannusi
cu li vavareddi 'nsanguliati
'nguttumusu ràsci:
 - Nun fu pi curpa mè,
sulu di corna
sugnu masculu accamora!-
Po', 'mpuddiannu ammartucatu
arrànca di sguinciu
tuttu vrigugnatu
sutta lu pisu di dda putenti dica
ca li civa di li corna
paru paru cci smuddica.

(è possibile visionare la traduzione della suddetta lirica cliccando su traduzione)

                                                                                                                   
Torna all'indice

C'è amuri





Si ancora
arburi e rosi
assuppanu cuntenti
l'acquazzina ca cci lassà 'a nuttata,
si ancora lu mari
accarizza la rina,
si ancora lu celu
si sbraca di cilestru
mentri si cala a vasari la terra
allura veni a diri
ca c'è amuri.

Si c'è ancora simenza di stiddi
e la luna arricogli suspiri
c'è ancora amuri
e amuri c'è si ali d'aceddu
lucinu a lu suli
e appassiunata l'eddira  
abbrazza lu muru.

C'è ancora amuri
si du' muschi volanu 'ncucchiati
e si d'arrassu
pi la jumenta sdillinia lu stadduni,
e amuri c'è
si sguiddara lu ventu
'ntra civa d'arburi e cozzuli di ciuri
purtannu morti e vita
a ma' finiri.

Si c'è cù ti proj la manu
e t'appoja lu cori nno' duluri
e si ti lassanu la dignità
d'un paru d'ali
amuri c'è,
c'è veramenti amuri.



                                                                                                                   
Torna all'indice






                                                       


Traduzione





Sotto un cielo di porpora
la ristoppia bruciata
semina nero
tra radici contorte
mentre le prime ombre,
alleggerendo la stanchezza del giorno,
fanno più profonde
le rughe alla montagna.
La voce di un campanaccio
si ripete monotona poco lontano
e una fiumana di lana
s'abbatte nel voittolo
lasciando sterco alla terra
e puzza di mandria al cielo.
Come verginelle in processione
con gli occhi a terra
e la litania del " mmèe "in bocca,
pecore saltano dirupi
e lasciano lana ai roveti.
Il montone ,satiro con la gonnella,
esce dalla fila,
punta una femmina lanuta,
le si arrampica sopra,
la monta...invano,
scivola indietro
e cade a terra;
mentre consumandosi di rabbia
con le pupille insanguinate
angosciato mormora :
- Non è stato per colpa mia,
solo di corna,
sono maschio per ora ! -
Poi , scuotendo il campanaccio,
arranca di sbieco
tutto vergognoso
sotto il peso di quel potente assillo
che la radice delle corna
pari pari gli sbriciola.                                   

                                                                                                                   
Torna all'indice


Ali





Ali, ali ca ziddicanu
l'ariu 'nzunnacchiatu,
ali ca 'nzullentanu lu suli,
ali c'arrispiglianu la terra
e di lu jornu
ci dunanu disiu,
ali ca percianu lu celu
e di canti l'arricrianu.
Aluzzi 'nfacinnati
ca si perdinu luntanu
e di luntanu tornanu 'nt 'o nidu.


                                                                                                                  
Torna all'indice

Mi scantu





Mi scantu ca 'un m'abbastanu
li jorna ca m'arrestanu,
mi scantu ca 'un ci arrivu
a vidiri c'abbiunna lu lavuri
pi cogliri li frutti
di nzoccu siminavu.
Mi scantu ca ... qualcunu,
facennumillu a sfrèggiu,
mi po' astutari u suli
pi sfarimi a lu scuru.
Mi scantu sì,
ora mi scantu di la sira
picchì nun porta cchiù notti di stiddi
ma ummiri ca 'un hannu cchiù matinu.                       

 

                                                                                                                   Torna all'indice