Cantadores de Torpè__________________Bustianu Pilosu

 

BUSTIANU PILOSU

 

Fit naschidu in Torpè su 19 de nadale de s'annu 1884 e nd'est mortu in Torpè su 14 'e triulas de s'annu 1967. Orfanu de mama dae sende pizzinneddu minore, creschidu in d'una familia de pastores bacaglios, no fit andadu a iscola e at fatu su 'acagliu dae minore finzas a omine anzianu. Aiat imparadu a iscriere sende militare in sos primos annos de su millenoichentos. In s'iscola militare l'imparaiana in italianu ma isse teniat unu cuadernu, chi si potet galu lezere, in su cale iscriiat in sardu, chin regulas de iscritura imbentadas; iscriiat otavas de Gavinu Contini e de Zosepe Pirastru chi aiat imparadu a memoria. Si fit cojuadu in sa Gaddura de Santu Tiadoru chi fit diventada po isse una sigunda patria. A s'edade de trintun'annos, babbu de duos fizos, est istadu richiamadu militare po sa gherra europea. Omine mannu non s'est lassadu ingaddinare dae sa propaganda interventista chi marteddaiat tando sas urigras ei sas mentes de totu sos soldados; anzis che fit ghiradu a bidda chin bideas sardistas comente a medas ateros soldados sardos. Sas cantones chi presentamus sono istadas iscritas cando fit galu in su fronte e isse las aiat mandadas comente literas a sa muzere. Lezendelas si ladit deretu chi non sono fritos ammentos ma bideas bias e fortes de chie est in mesus a su fogu de sa gherra; in custas cantones sa Patria est sa Sardigna (e non s'Italia), sa gherra est injusta e su soldadu cumbatit e morit po interessos de meres anzenos: Pro su disizu de Trento e Trieste / tota s'isula sarda an postu in lutu. O finzamentas: Custu chi siat beru no l'ignoro / morimus totu pro gustos insoro. Torradu dae sa gherra sich'aiat cazzadu su 'estire rustigu e si fit bestidu a sa gadduresa in gropete, zancheta e capeddu a cilindru, aiat sighidu a cantare in poesia sighende su primu amore, sa poesia cantada a bolu, ma no at prus iscritu ateras cantones. De sas poesias cantadas a bolu nos abbarran pagas pibinidas de otavas, mutos o anninnias chi gai gai s'ammentan sas fizas.